Saturday, March 31, 2018

Ma

मेरी माँ 
सब जानती थी 
टीचर की डांट का इलाज 
रेड पास्ता से होता है 


कम नंबर आने की दवा 
मैग्गी होती है 


सहेली से लड़ाई का दर्द 
चॉकलेट केक से ठीक होता है 


सिर्फ मेरे नहीं 
सब मर्ज़ों का इलाज 
जानती थी माँ


खानदान के झगडे 
राजमा से सुलझाये जाते हैं 
और जायदाद के झगडे 
पैर छू कर.


एक दिन माँ 
गिरी
और फिर 
उठी नहीं
 
बड़ी अज़ीम हकीम थी माँ 
बस ये एक चीज़ 
गलत कर गयी 
अपने सारे नुस्खे, टोटके,
आज़माये इलाज
अपने दिल में 
रख कर चल दी 


उसके बाद 
इस घर को 
पहले
अहम् का नज़ला लगा 
फिर लड़ाइयों का बुखार चढ़ा 
अब शक का नासूर हुआ है
कोई इलाज नहीं चलता है 
सब, सब ही कुछ ले गयी माँ.
  ********


ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ
ਦੋਸਤ ਨਾਲ ਹੋਇ ਲੜਾਈ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਖੀਰ ਹੈ


ਤੇ ਘੱਟ ਨੰਬਰ ਆਂ ਦੀ ਦਵਾਈ
ਗੋਲਗੱਪੇ


ਹਰ ਮਰਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਮਾਂ


ਵੇੜੇ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋਏ
ਤੇ ਰਾਜਮਾ
ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਸਿਆਪਾ
ਤੇ ਪੈਰੀ ਪਾਉਣਾ


ਇਕ ਦਿਨ
ਮਾਂ ਡਿੱਗੀ
ਫੇਰ ਉਠਿ ਨਾ


ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਨੇ
ਹਰ ਕਾਮ ਡਾਡਾ ਚੰਗਾ ਕਿੱਤਾ
ਆਹੀ ਕਾਮ ਮਾੜਾ
ਕਰ ਗਈ ਮਾਂ


ਬੜੀ ਅਜ਼ੀਮ ਹਕੀਮ ਸੀ ਮਾਂ
ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ
ਤੋਨੇ ਟੋਟਕੇ
ਸਾਰੇ ਨੁਸਖੇ
ਲੈ ਟੁਰ ਗਈ ਮਾਂ


ਉਸਦੇ ਬਾਜੋਂ
ਇਸ ਘਰ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ
ਪਹਿਲੋਂ ਅਣਖ ਦਾ ਨਜ਼ਲਾ
ਫੇਰ ਲੜੀਆਂ ਦੇ ਬੁਖਾਰ
ਤੇ ਹੁਣ
ਵੰਡ ਦਾ ਨਾਸੂਰ
ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਇਸ ਘਰ ਨੇ ਬਚਣਾ
ਸਬ, ਸਬ ਕੁਛ ਹੀ ਲੈ ਗਈ ਮਾਂ
**************
My mother
knew everything.
The cure for a broken heart
is red pasta.
A poor report card
is cured with Maggi
and the pain of a fight with friends
needs a chocolate cake.


She knew the cures
for every ill
Family fights
are settled
with Rajma
And property feuds
by touching feet.


One day,
she fell
And did not get up.


My mother,
who got everything right
got this one thing
totally wrong.
She took
all her magic potions, pills and cures
to the grave with her.


Since then
This house
started with the common cold
of ego
Then it developed the fever
of frequent fights
And now
it suffers
from the cancer of distrust.
Nothing will work.
My mother,
who knew everything
took everything with her.
***************








 

1 comment:

Dr. Vandana Sharma said...

another piece that touches the heart and stirs the emotions and thoughts as why we take everything for granted.